Rookmelders redden levens

De meeste slachtoffers bij brand vallen door het inademen van rook. Als je slaapt, ruik je niets, je neus werkt niet. Alleen je gehoor werkt nog. Als je wasdroger kortsluiting maakt en brand veroorzaakt, word je van de rooklucht dus niet wakker. Doordat rook veel giftige gassen bevat, raak je snel in een diepe bewusteloosheid. Vaak al binnen enkele minuten. Rookmelders zijn van levensbelang, en niet alleen als je slaapt! Hoe sneller je een brand ontdekt, des te meer tijd en kans heb je om je huis veilig te verlaten.

De beste plek voor je rookmelder
Hang ten minste rookmelders in de vluchtroute vanaf je slaapkamer naar de voordeur. Denk hierbij aan de hal en op de overloop. Dit is meestal de vluchtroute als er brand uitbreekt. Vanaf juli 2022 is het zelfs verplicht om hier rookmelders te hebben hangen. Nog beter is het om ook melders op te hangen in alle slaapkamers en de woonkamer. En wil je maximale beveiliging, hang dan melders op in alle ruimten waar brand kan ontstaan. Denk hierbij aan ruimtes waar een wasmachine of wasdroger staat. Of daar waar apparaten worden opgeladen zoals een telefoon, tablet of fietsen.

Plaatsing van melders in ruimtes met een verbrandingstoestel. 

Diverse types rookmelders

Optische Rookmelder: De optische rookmelder werkt op basis van infrarood. In de rookmelder zit een lichtgevoelige cel. De infrarode lichtbundel wordt door de lichtgevoelige cel opgevangen. Als de lichtbundel van de rookmelder wordt verstoord, gaat die piepen. Rook is zo’n verstoring. Van het aanbakken en aanbranden bij het koken gaat een optische rookmelder ook af. Voor de keuken kun je dan ook beter een thermische rookmelder nemen. Deze thermische rookmelder werkt op temperatuur.

Gekoppelde melders: Wil je meerdere melders in huis ophangen? Zorg er dan voor dat de melders aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Dit kan gewoon draadloos. Als één melder in huis afgaat door rook, dan gaat het signaal af bij alle melders die gekoppeld zijn. Je wordt eerder gewaarschuwd. Als je boven ligt te slapen en beneden ontstaat brand, is het goed om dat te weten als de brand alleen nog maar beneden is. Je hebt zo dus een grotere overlevingskans. Gekoppelde melders zijn ook handig als je die deelt met de buren. Zo kun je nog eerder een brand ontdekken en elkaar waarschuwen of helpen.

Plaatsing van melders in ruimtes zonder verbrandingstoestel. 

Melders voor doven en slechthorenden: Een rookmelder geeft normaal een luid alarm. Voor doven en slechthorenden kan het een angstig gevoel geven dat zij het gewone alarm waarschijnlijk niet zullen horen. Er is een rookmelder die speciaal ontworpen is voor doven en slechthorenden. Dit alarm is koppelbaar en bestaat uit twee onderdelen: een strobe die felle flitslichten geeft en een trilplaat die je onder je kussen kunt leggen en inschakelt in geval van nood. Zo ben jij altijd direct op de hoogte als er brand uitbreekt, ook als je slaapt. Dat kan niet bij alle type melders, maar wel bij alle Wi-Safe 2 melders, de WST-630 rookmelder, de WHT-630 hittemelder en de W2-CO-10X CO-melder. Het alarm voor doven en slechthorenden zal pas werken als deze draadloos is aangesloten op het rookmeldernetwerk. Met deze melders kun jij weer met een gerust hart wonen en slapen. 

De strobe hang je op of zet je neer en deze geeft felle flitslichten af. De flitsen zijn zowel overdag als ’s nachts goed te zien. De trilplaat kun je onder je kussen of matras leggen, door de beweging van dit apparaatje zal je snel wakker worden zodat jij op tijd de ruimte kunt verlaten.

Plaatsing van melders in ruimtes met een verbrandingstoestel. 

De hoge pieptoon van een rookmelder is niet door iedereen goed te horen. Daarom is er ook een draadloze versterker te koppelen aan de rookmelder die een lage frequentie alarm geeft van 85dB en 520Hz.

Onderhoud en testen
Optische rookmelders maken gebruik van een lichtgevoelige cel, die de rook waarneemt. Als er rook bijkomt, wordt het licht verstoord en gaat het alarm af. Omdat je rookmelder ook afgaat als er veel stof bij de lichtbron komt, is het belangrijk om deze schoon te houden. Als er teveel stof ophoopt in de melder, kan hij niet meer goed functioneren. Maak de melder daarom regelmatig stofvrij met de stofzuiger of licht vochtig doekje, bijvoorbeeld wanneer je rookmelder test of de batterij vervangt.

Test maandelijks of de rookmelder nog werkt. In de meeste gevallen zit een testknop op de rookmelder. Het kan helpen om hiervoor een vast moment in te plannen, bijvoorbeeld telkens de eerste maandag van de maand.

De batterij van je rookmelder
De batterij gaat gemiddeld één jaar mee. Tip: plak een sticker op de melder met de datum wanneer de batterij weer aan vervanging toe is. Op die manier weet je precies wanneer de batterij voor het laatst is vervangen. Als de batterij bijna leeg is, hoor je elke minuut een piepsignaal. Je kunt ook een vaste datum nemen om altijd je batterij van je rookmelder te vervangen. Neem bijvoorbeeld de overgang van zomer- naar wintertijd. Dan verzet je de klokken en plaats je meteen een nieuwe batterij in je rookmelder. Overigens zijn er ook rookmelders te koop waarvan de batterij vijf of tien jaar meegaat.

Na 10 jaar vervangen
Een rookmelder heeft een levensduur van 10 jaar. Daarna is de betrouwbaarheid niet meer gegarandeerd. De datum staat op de rookmelder en/of de verpakking aangegeven. Lees ook goed de handleiding van de melder.

Koolmonoxide
Koolmonoxide is een echte sluipmoordenaar en staat ook bekend als CO. Je ziet of ruikt het niet maar wanneer je het inademt kan dit ernstige lichamelijke gevolgen hebben. Jaarlijks overlijden in Nederland gemiddeld 10 tot 15 personen door koolmonoxidevergiftiging. Enkele honderden mensen belanden in het ziekenhuis. Een koolmonoxidemelder kan je op tijd waarschuwen en daarmee je leven redden!

Hier nóóit een koolmonoxidemelder plaatsen. 

Een koolmonoxidemelder kan waarschuwen voor onveilige situaties veroorzaakt door koolmonoxide. Controleer regelmatig de goede werking van een koolmonoxidemelder volgens specificaties van de leverancier. Koolmonoxidemelders moeten na 7 jaar worden vervangen. Zet bij plaatsing de plaatsingsdatum en de vervangdatum met watervaste stift op de voorzijde. Waar moet ik op letten als ik een koolmonoxidemelder koop? Koop alleen een koolmonoxidemelder die de norm NEN-EN 50291 op de verpakking heeft staan. Dit betekent dat hij aan de technische eisen in deze norm voldoet. Koop bij voorkeur een koolmonoxidemelder die 5 tot 10 jaar lang meegaat. Op de website van de Consumentenbond staat een lijst met veilige koolmonoxidemelders, of check de webshop van de Brandwondenstichting.

Combimelder
De combimelder kan rook en koolmonoxide detecteren. Let op! De brandweer adviseert een combimelder alleen als de melder wordt opgehangen in de ruimte waar een verbrandingstoestel aanwezig is. Hoe werkt het eigenlijk? Bij brand gaat rook omhoog, omdat rook warm is. Daarom hang je een rookmelder aan het plafond, zodat je snel gewaarschuwd wordt. Koolmonoxide is bijna even zwaar als lucht. Koolmonoxide mengt zich daardoor gelijkmatig met de lucht. Het gaat dus niet gelijk omhoog, zoals rook. In ruimtes waar een verbrandingstoestel hangt is de lucht vaak warmer, omdat het toestel warmte uitstoot. Hier zal koolmonoxide dus sneller met de lucht omhoog worden gevoerd.

Dus: In de ruimtes waar een verbrandingstoestel hangt is de hoogte van ophangen, van zowel een CO-melder als een rookmelder hetzelfde. In ruimtes zonder verbrandingstoestel verschilt de hoogte van ophangen van de rookmelder en CO-melder. Daarom kies je in een andere ruimte altijd voor twee verschillende melders.

Laat 24 uur per dag en 7 dagen per week een rooster open of een raam op een kiertje. Laat het verwarmingstoestel zoals cv-ketel of kachel minimaal één keer per jaar door een gecertificeerd vakman controleren.