Afbeelding

Food for Happy Ageing (4)

Algemeen

Food for Happy Ageing is de naam van een onderzoeksprogramma waaraan door hogescholen en bedrijven wordt gewerkt. Het gaat over voedingsmiddelen die ons kunnen helpen langer gezond te blijven en op een gelukkige manier oud te worden, en die bijdragen aan een duurzame toekomst. Op deze plek vertel ik over projecten waarin studenten, docenten en pas-afgestudeerde professionals samen met bedrijven tot nieuwe food-concepten komen. Vandaag vertel ik iets over de zogenaamde Eiwittransitie 2.0 en het toepassen van veldbonen in lekkere producten.

Vorige keer heb ik verteld over de Eiwittransitie 0.0 (de verandering van voedingspatroon wanneer het mensen economisch beter gaat, waarbij de consumptie van vlees en zuivel toeneemt). Bij de Eiwittransitie 1.0 is de bewustwording rondom duurzaamheid aanleiding om van dierlijke eiwitten af te stappen en over te gaan op een meer plantaardig dieet. 

Vleesvervangers zoals van de Vegetarische Slager slaan aan. De sojaboon is dan vaak een belangrijke eiwitbron. De teelt van sojabonen is nogal aan kritiek onderhevig vanwege de (natuur)onvriendelijke manier van werken. Het gaat daarbij om ontbossing op grote schaal en het daarmee gepaard gaande verlies aan biodiversiteit. Voor de rijke bossen komt immers een monocultuur terug waar ook de van oudsher aanwezige dierenwereld zich niet thuis voelt. Het gaat ook om de uitbuiting van boeren, die vaak afhankelijk zijn van machtige multinationals. Grote spelers als Monsanto (tegenwoordig onderdeel van Bayer) hebben het grootschalig telen van GMO (genetisch gemodificeerde organismen) geïntroduceerd, samen met de daaraan gekoppelde verkoop van onkruidbestrijdingsmiddelen (waartegen de productiefste sojabonen resistent zijn gemaakt). 

En dan is er nog de factor afstand. Wereldwijd groeit de weerstand tegen het gesleep met voedsel. De forse afstanden die voor het bulktransport van sojabonen moeten worden afgelegd om van bijvoorbeeld Brazilië, Canada of Azië naar Europa te komen zijn lastig te verenigen met een klimaatvriendelijk beleid, dat begrijpt iedereen. Local-to-local alternatieven zoals het telen van soja in Nederland (dat gebeurt in Twente bijvoorbeeld door ‘De nieuwe melkboer’) of teelt van andere eiwitgewassen die hier van oudsher al goed gedijen zijn dan ook de basis voor Eiwittransitie 2.0. Niet alleen van dierlijk naar plantaardig dus, maar ook van ‘van ver’ naar ‘van dichtbij’.

Eiwitten in planten komen vooral veel voor in peulvruchten zoals erwten en bonen. Dat zijn planten die tot de familie van vlinderbloemigen behoren. Het aardige van vlinderbloemigen is dat het stikstofbinders zijn. Ze hebben rondom hun wortels in wortelknolletjes bacteriën zitten die de normaalgesproken onbruikbare stikstof uit de lucht omzetten in vruchtbare stikstof in de grond. De plant geeft aan de bacteriën voedingsstoffen terug. Voor een dergelijke samenwerking bestaat in de biologie een mooi woord: symbiose. De symbiose is in dit geval een natuurlijke vorm van bemesting waardoor voor de stikstofbehoefte van de plant geen mest meer nodig is.

Nederland heeft verschillende bonensoorten en -rassen die goed gedijen en een redelijke opbrengst geven. Qua eiwitopbrengst is de veldboon de kampioen. Dit werd vroeger veel geteeld om als veevoer te dienen, maar met de nodige technologie kan het eiwit zo gewonnen worden dat het qua smaak, geur en kleur ook geschikt is voor consumptie door de mens. In het project ‘Bean me up!’ proberen we veldbonen regionaal te telen én te verwerken als soja-vervanger in allerlei lekkere producten (van gevulde koeken tot veganistische alternatieven voor kaas). In dit project werken partners uit de hele voedselketen samen. Vanuit Raalte is het bedrijf Biorefinery Solutions betrokken vanwege hun kennis en kunde op het gebied van eiwitzuivering uit planten(resten). Samen met teelexperts en voedingsmiddelenbedrijven proberen we de veldboon beter te benutten en de eiwitten daarvan als volwaardig ingrediënt economisch rendabel te krijgen.

Ook in andere gewassen zitten aantrekkelijke eiwitten, die ook voedingstechnologisch interessant zijn. Denk aan tarwe met het welbekende gluten (een eiwit met elastische eigenschappen waardoor het brood zo mooi kan rijzen). Denk ook aan gewassen die we al eeuwenlang niet meer eten, zoals eendenkroos. Qua eiwitopbrengst nog productiever dan gras of zelfs veldbonen, maar nog een ‘novel food’ dus daar is nog een weg te gaan. Wie weet wat voor moois er nog te verwachten valt van het eiwittransitie-front. Er komt vast nog eens een Eiwittransitie 3.0 …

Tot de volgende keer!

Feike van der Leij
Lector Health & Food Hogeschool Inholland

www.inholland.nl/onderzoek/onderzoekslijnen/health-food/

Ester Bertholet.
Ester Bertholet legt uit: wat is delier nu precies? 18 mrt, 12:12
Een gang vol obstakels hindert ook de brandweer bij de bluswerkzaamheden
Plaats géén spullen in de galerij of gang 17 mrt, 14:14
Wanneer zelfstandig naar het theater wat lastiger is, biedt Vier het Leven de helpende hand.
Ook weer naar het theater dankzij Vier het Leven! 16 mrt, 14:05
Goede mondzorg is juist ook voor ouderen erg belangrijk.
Het is altijd lente in de ogen van de tandartsassistent(e)... 16 mrt, 13:48
Zonnestroom is een mooie, duurzame investering.
Grootouders voor het Klimaat in actie voor wind- en zonnestroom 15 mrt, 16:10
Een inwoner van Sardinië.
Gezonder leven in de 'Blue Zones' 15 mrt, 15:44
Afbeelding
Recept: Mosselen op z'n Italiaans 15 mrt, 15:39
De wandelingen over de Smartfloor trokken veel deelnemers en belangstellenden.
Beter inzicht in uw eigen valrisico 15 mrt, 13:37