Food for Happy Ageing - deel 2

Food for Happy Ageing is de naam van een onderzoeksprogramma waar door hogescholen en bedrijven aan wordt gewerkt. Het gaat over voedingsmiddelen die ons kunnen helpen langer gezond te blijven en op een gelukkige manier oud te worden, en die bijdragen aan een duurzame toekomst. Op deze plek vertel ik over projecten waarin studenten, docenten en pas-afgestudeerde hbo-ers samen met bedrijven tot nieuwe food-concepten zijn gekomen. Vandaag iets meer achtergrondinformatie over Healthy Ageing en Happy Ageing.

Toen ik lector Health & Food was in Leeuwarden heb ik mooie projecten mogen leiden voor het Centre of Expertise Healthy Ageing, een samenwerking van zorginstellingen en hogescholen in Noord Nederland (Hanzehogeschool Groningen, NHL-Stenden en Van Hall Larenstein Leeuwarden). 

Nu eerst iets over het begrip Healthy Ageing. Dat is een Engelse term die op verschillende manieren vertaald kan worden. De meeste mensen hebben het al snel over “gezond ouder worden” en daar schuilt een mogelijke misinterpretatie. Want met “ouder worden” kunnen verschillende dingen worden bedoeld. Iemand wordt ouder zolang iemand leeft. Met dat ik dat opschrijf ben ik zelf ook weer iets ouder geworden. Maar ouder worden kan ook betekenen dat we tegenwoordig twee keer zo oud worden dan vroeger. En of we dat in de toekomst willen is maar zeer de vraag. Ouder worden dan voorheen is in ieder geval niet waar het bij Healthy Ageing om zou horen te gaan. Bijgaande figuur maakt duidelijk wat ik bedoel.

Figuur 1
Onze gezondheid uitgezet tegen onze leeftijd. De grafiek vat samen wat we bedoelen met Healthy Ageing, namelijk de blauwe, gewenste streepjeslijn die zich laat vergelijken met de rode huidige lijn. Het doel van Healthy Ageing is langer gezond te blijven, dus de lijn rechtsboven zo lang mogelijk bovenin te houden. Het doel is niet zozeer om veel ouder te worden.

Het liefst spreken we bij Healthy Ageing over “langer gezond blijven” en dat slaat de spijker op zijn kop. We hoeven dus niet rechts buiten het kader van de figuur uit te komen met de blauwe stippellijn (we hoeven geen 200 jaar te worden), maar het loont wel de moeite om links in de grafiek al te werken aan de toekomst. Healthy Ageing is iets waar je je leven lang aan kunt werken. Het begint in feite al voor de geboorte: de tijd in de baarmoeder is van grote invloed op de gezondheid van mensen in hun latere leven, zo weten we onder andere uit de hongerwinterstudie van Tessa Rosenboom. Zelfs vóór de tijd in de baarmoeder, dus voordat de conceptie heeft plaatsgevonden, hebben voedingscomponenten van de moeder al invloed op de kansen van de vrucht, denk bijvoorbeeld aan het op doktersadvies slikken van foliumzuur (Vitamine B11) door toekomstige moeders.

Healthy Ageing is een onderwerp waar men bij onder meer het UMCG heel ver mee is, en waar door de EU van is gezegd dat Noord Nederland daar een proeftuin voor kan zijn. Toen ik verhuisde naar Amsterdam en bij Hogeschool Inholland in de Randstad aan de slag ging, heb ik besloten een iets andere invalshoek te kiezen: Food for Happy Ageing. De overweging daarbij is dat het belang van genot, plezier en geluk meer aandacht verdient, dat gezonde producten vooral lekker moeten zijn, en lekkere producten gezond. Zonder af te willen dingen op het belang van gezondheid kijken we er met een frisse blik toch anders tegenaan. Een goed voorbeeld van wat ik bedoel wordt geleverd door de uitkomst van experimenten met verschillende proefdieren (onder andere met witte ratten en met fruitvliegjes, maar ook met resusapen). Wanneer dierproeven worden uitgevoerd met zogenaamde “calorierestrictie” (beperkte hoeveelheid voer om van te leven) blijkt keer op keer dat gehongerde dieren ouder worden dan dieren zonder honger. Die arme beesten lijden dus honger én worden ouder (ze hebben dus ook nog eens heel láng honger). Dat is geen Happy Ageing als je het mij vraagt. Kwaliteit van leven is belangrijk, een enkele keer ronduit kiezen voor lekker is prima te combineren met een gezonde leefstijl zolang het maar gepaard gaat met afwisseling in voeding en met genoeg lichaamsbeweging.

Tot de volgende keer!

Feike van der LeijLector Health & FoodHogeschool Inholland

Kijk ook op: www.inholland.nl/onderzoek/onderzoekslijnen/health-food/