Samenwerking belangrijk voor vitaal ouder worden in Overijssel

Gezond, gelukkig en vitaal ouder worden met weinig zorgen. Dat is het ideaalbeeld wat wij als ouderenbonden voor ogen hebben. Verreweg de meeste ouderen lukt dit al goed; er is in Nederland een uitgebreid stelsel van zorg en ondersteuning op alle niveaus. Er zijn echter ook grote uitdagingen én kansen op komst, waardoor samenwerking nodig is om hierop in te springen. Ook de Provincie Overijssel speelt een rol in deze ambitie. Voorzitter Herman Pieper van KBO Overijssel en Egbert Knoeff, provinciaal coördinator PCOB Overijssel gingen onlangs in gesprek met gedeputeerde Roy de Witte van de Provincie Overijssel. Welke kansen biedt samenwerking voor de Overijsselse senioren?

De Nederlandse bevolking is aan het veranderen. De term vergrijzing is u vast niet onbekend. In 2012 telde ons land nog 2,7 miljoen 65-plussers. In 2040 zullen dat er 4,7 miljoen zijn, zo is de verwachting van het CBS. Deze ontwikkeling maakt het noodzakelijk om hier goed op in te springen. Zo zullen veel van deze senioren straks langer zelfstandig blijven wonen, het liefst in de eigen woning. Hiervoor is passende, levensloopbestendige woonruimte nodig. Verder moeten we hen ook onder andere een stukje zingeving bieden om actief en vitaal te blijven na hun pensioen.

Belangrijke rol
Naast de rol van gemeenten, ouderenbonden, welzijnsorganisaties en anderen speelt ook de Provincie Overijssel een rol in het zo goed mogelijk ondersteunen van senioren. Nu gebeurt veel beleid nog op eilandjes; gemeenten en organisaties die zelf het wiel opnieuw uit proberen te vinden. Het is dan ook wenselijk om regionaal meer kennis en ervaring uit te wisselen. Samenwerking met onder meer ouderenbonden als KBO-PCOB is dan ook een logische stap, maar ook andere organisaties zoals de kerken. Onlangs stelden de Provinciale Staten van Overijssel de beleidsnota Sociale Kwaliteit 2021-2024 vast. Het doel: een inclusieve samenleving waar iedereen meedoet. Met speerpunten zoals het verbeteren van de vitaliteit, gezondheid en beweging, het versterken van voorzieningen en diensten en het ondersteunen van maatschappelijke initiatieven en vrijwilligers.

Veel kansen
"Vergrijzing zien we nog vaak als bedreiging, maar ik zie vooral veel kansen.", zo benadrukt gedeputeerde Roy de Witte van de Provincie Overijssel. Als oud-raadslid en oud-wethouder van Tubbergen is hij goed bekend met dit thema. "Ouderen van nu zijn heel fit en vitaal en willen ook graag actief blijven. We willen hen hier zo goed mogelijk bij helpen." De ouderenbonden KBO-PCOB gaan hierin ook een rol spelen. Zij beschikken immers over 67 afdelingen met lokale vrijwilligers om ouderen te helpen en te adviseren. Bijvoorbeeld via de VOA's - Vrijwillige Ouderen Adviseurs (zelf ook ouderen) waar mensen terecht kunnen met vragen en problemen over zorg, welzijn, financiën en andere zaken waar zij tegenaan lopen. De kracht van deze afdelingen is hun lokale bekendheid; ze kennen de mensen en weten hoe zaken lopen in hun gemeente. "Er bestaat niet zoals als 'de Overijsselaar', iedereen is uniek", zo benadrukt De Witte. Oftewel, een lokale aanpak die laagdrempelig is werkt beter om je doelen qua sociale kwaliteit te bereiken.

Actief en vitaal
Eén van de gezamenlijke ambities is het activeren van ouderen; bijvoorbeeld met vrijwilligerswerk. Dit is namelijk een win-winsituatie. Ouderen die vrijwilligerswerk doen vinden het fijn om van betekenis te zijn en het draagt bij aan de kwaliteit van leven voor mensen die deze hulp ontvangen. De vraag naar vrijwilligers neemt al enkele jaren toe, terwijl het aanbod afneemt. Nu is al zo'n 66 procent van senioren actief als vrijwilliger. Door vergrijzing ontstaat er een groot potentieel kapitaal aan vrijwilligers. Mensen die na hun pensionering op zoek gaan naar een positieve invulling van hun tijd. "Jong kan veel doen voor oud, maar oud kan ook veel doen voor jong. We maken nu nog te weinig dat soort verbindingen." Een constatering die ook Herman Pieper beaamt: "Het beeld van de knorrige, chagrijnige senior klopt gewoon niet met de werkelijkheid. Senioren zijn over het algemeen juist al heel tevreden; uit onderzoek blijkt dat ze hun leven het cijfer 7,5 geven. Juist ook dankzij deze positieve invulling." Een andere ambitie is het stimuleren van sport en beweging; belangrijk om de gezondheid op peil te houden. Dit is ook een stukje preventie, een gezonde oudere heeft immers minder snel behoefte aan zorg. De Provincie Overijssel draagt graag bij aan projecten die senioren stimuleren om te bewegen. Zeker wanneer dit gecombineerd wordt met andere doelen die passen bij sociale kwaliteit. Als voorbeeld: loopgroepen voor senioren die naast een stukje beweging ook ontmoeting bieden, wat eenzaamheid tegengaat. Uitgevoerd door vrijwilligers, die hier een stukje voldoening uit halen.

Zelfstandig wonen
Langer zelfstandig wonen is een belangrijke trend voor de komende decennia. Gemeenten, projectontwikkelaars en woningcorporaties werken al aan het stimuleren van bouw van levensloopbestendige woningen en het aanpassen van de bestaande woningvoorraad. Daarnaast ziet de gedeputeerde veel kansen in nieuwe initiatieven. "Bijvoorbeeld de realisatie van de 'knarrenhofjes'. Kleinschalige woonvormen gericht op senioren. Diverse gemeenten hebben deze al opgenomen in hun woonagenda's. Zeker voor plattelandsgemeenten zijn dit mooie initiatieven om goede seniorenhuisvesting te realiseren." Een bijkomend voordeel is dat dit ook de woningmarkt als geheel in beweging zou krijgen. "Nu wonen veel senioren nog in te grote woningen. Een knarrenhof biedt hen dan een passende woonruimte waardoor de grote woningen weer vrijkomen voor jongere inwoners. Zo kun je doorstroming stimuleren." De Provincie Overijssel kan hierin een regierol vervullen.

Korte lijnen
De ambitie is dus breed en positief; zo goed mogelijk samenwerken om Overijsselse ouderen gezond en gelukkig ouder te laten worden. De gedeputeerde hoopt dan ook de lijnen kort te kunnen houden tussen hem en de ouderenbonden. Hij hoopt dit jaar dan ook de diverse afdelingen persoonlijk te kunnen ontvangen in het Provinciehuis. Samen kun je immers het beste inspelen op deze uitdagingen én kansen, nu en in de toekomst. Een mooie insteek voor verder overleg in 2021 dus!