Stichting Herdenking Gevallenen Zuidoost Azië 1941-1949

Op 15 augustus werd in het Blijdensteinpark in Enschede weer de jaarlijkse herdenking gehouden bij het Indië Monument. Hier werden de vele doden die in de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië vielen herdacht. Het Indië Monument in Enschede is het oudste monument van Nederland voor deze groep gesneuvelden. Het monument is gemaakt door kunstenaar Hans Petri in 1959, het bronzen beeld stelt een knielend figuur voor met de handen boven het hoofd.

Op 4 mei herdenken we in Nederland de miljoenen doden van deze mensonterende oorlog, in Nederlands-Indië eindigde de oorlog drie maanden later. In het begin, in de jaren ‘60, paradeerde tijdens de herdenking nog een grote groep veteranen die deze gruwelijke oorlog nog hebben meegemaakt. Maar in de afgelopen jaren werd het minder en minder en een aantal jaren geleden zijn ze ons allemaal ontvallen. Toch is het van essentieel belang om hier aandacht aan te geven en te herdenken wat daar in Nederlands-Indië is gebeurd en niet alleen daar. De actualiteit laat zien dat vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend is, je moet het koesteren en alles eraan doen om het te behouden.

Tijdens de ceremoniële plechtigheid, met een vlaggenceremonie, verrichtte voorzitter André de Lizer het welkomstwoord wat vervolgd wordt door een toespraak van gedeputeerde Erwin Hoogland van de provincie Overijssel. Aansluitend zong Helen Hilberink onder begeleiding van gitarist Guy Nikkels het lied “Dit moment, dit monument”. Daarna volgde een “spoken word” van Maud van den Esschert (4de generatie met Indische roots), gevolgd door spreker Sebastiaan Boot en spreekster Ina de Lizer. Aansluitend werd er één minuut stilte gehouden en volgde koraalmuziek van het Twentse Politiekapel. Tijdens de kranslegging door diverse organisaties zong Helen het lied “het Indische Onze Vader”. Ten slotte volgde een defilé, van alle aanwezigen, langs het monument. Na afloop van de plechtigheid werd er in de gastentent broodjes en koffie/thee geserveerd. Het lied “Dit moment, dit monument” is gecomponeerd door singer-songwriter Wouter Muller in 1998. Wouter was tot vorig jaar de vaste zanger en onafscheidelijk verbonden met de herdenking en met dit monument. Helaas en heel verdrietig is hij in het voorjaar overleden. Ziehier de tekst die Wouter zo treffend heeft weergegeven.

“Dit moment, dit monument”

ik kom hier wel eens vaker
zeker ieder jaar een keer
meestal als de mensen zijn vertrokken
want dan kom ik voor mijn vader en leg de bloemen neer
en luiden in mijn hart voor hem de klokken
dan voel ik weer waarom ik ben gegaan
dan weet ik weer waarom ik hier ieder jaar wil staan
want

dit moment dit monument
is een teken uit het Verre Oosten
dit moment dit monument
om te herdenken en om ons te troosten
voor iedereen die daar iemand heeft gekend
is dit moment dit monument

midden in de stad ligt een menselijk figuur
levensgroot tussen bomen tussen huizen
geknield in een park dat verandert op dit uur
in een ereveld met miljoenen witte kruisen
en ieder kruis staat voor een mensennaam
en dan weet ik waarom wij hier met zovelen willen staan
want

dit moment dit monument……………

vaak spelen hier kinderen met hun vriendjes op het gras
onwetend van al die donkere dagen
en als ze door dit beeld willen weten hoe het was
dan hoop ik dat ze dat eens zullen vragen
want een nieuwe generatie dient zich aan
die niet zonder zijn verleden zijn toekomst kan verstaan
want

dit moment dit monument
is een teken uit het Verre Oosten
dit moment dit monument
om te herdenken en om ons te troosten
voor iedereen die daar iemand heeft gekend
is dit moment dit monument